2025 ОНЫ 04 САРЫН 16, ЛХАГВА ГАРИГ

Салбарын мэдээ

ТӨЛӨВЛӨГӨӨТ ШАЛГАЛТ.
Салбарын ерөнхий байцаагч баталсан 12-15/01 тоот      “Төлөвлөгөөт хяналт шалгалт хийх тухай” удирдамжийн дагуу Петровис НИК ХХК-ийн Баян-Өлгий аймаг дахь салбар, Зам тээврийн хөгжлийн төвийн Сагсай төлбөр авах цэгт төлөвлөгөөт шалгалт хийлээ.
    Шалгалтаар  “Аж ахуйн нэгж, байгууллагын үйл ажиллагаанд дотоод хяналт шалгалт зохион байгуулах журам”,  “Шатахуун түгээгүүр. Шалгах арга хэрэгсэл” MNS 3015:2015, “Авто замын тээврийн хэрэгслийг хөдөлгөөний үед болон тэнхлэг дээрх ачааллыг автоматаар жинлэх хэрэгсэл. 1-р хэсэг: Хэмжил зүйн ба техникийн шаардлага. Туршилт” MNS OIML R 134-1:2022  Монгол улсын стандартын хэрэгжилтийг шалгаж мэргэжил арга зүйн зөвлөгөө өгч ажилласан
     Зам тээврийн хөгжлийн төвийн Сагсай төлбөр авах цэг дээр ашиглаж байгаа SCS-50 ХК3190-M1 загварын автомашины динамик жингүүдийг 12.1.1 кодтой хяналтын хуудсаар шалгахад 88.2% буюу “Их” эрсдэлтэй гарсан тул улсын байцаагчийн 4 заалттай хугацаатай албан шаардлага өгч биелэлтийг хангуулахаар ажиллаж байна.
2025/04/14
БАЯН-ӨЛГИЙ АЙМГИЙН СТАНДАРТ, ХЭМЖИЛ ЗҮЙН ХЭЛТСИЙН ДЭРГЭДЭХ ОРОН ТООНЫ БУС БАТАЛГААЖУУЛАЛТЫН ЗӨВЛӨЛИЙН ЭЭЛЖИТ ХУРАЛДААН БОЛЛОО
Хэлтсийн дэргэдэх бүтээгдэхүүн, үйлчилгээний баталгаажуулалтын орон тооны бус зөвлөлийн дөрөв дүгээр хурлыг 2025 оны 04 дүгээр сарын 03-ны өдөр зохион байгууллаа. Тус хурлаар 16 аж ахуйн нэгж, иргэний 7 үйлчилгээ, 9 бүтээгдэхүүнд хийсэн тохирлын үнэлгээний тайлан дүнг танилцуулан хэлэлцүүллээ. Хурлаар тохирлын гэрчилгээ шинээр авах хүсэлт ирүүлсэн 2 хуваараа хөдөлмөр эрхлэгч иргэний 2 үйлчилгээнд, хугацаа сунгуулах 13 аж ахуйн нэгжийн 7 үйлчилгээ, 16 төрлийн бүтээгдэхүүний тохирлын үнэлгээ тайлан, дүгнэлтийг хэлэлцэж, тус бүрд 2 жилийн хугацаатай тохирлын гэрчилгээ олгохоор шийдвэрлэлээ.
2025/04/11
Итгэмжлэгдсэн сорилтын лабораторид Термостат худалдан авч лабораторийн ажилчдад хүлээлгэн өглөө.
2025/04/07
Засгийн газрын 2023 оны 08 дугаар сарын 23-ны өдрийн 301 дүгээр тогтоолын хавсралтаар баталсан “|Төрийн жинхэнэ албан хаагчийн гүйцэтгэлийн төлөвлөгөөг боловсруулж батлах, ажлын гүйцэтгэл, үр дүн, мэргэшлийн түвшинг үнэлэх журам”-ын дагуу Байгууллагын 2025 төлөвлөгөөний гүйцэтгэлд хяналт тавих болон хангалтгүй байгаа зорилт, арга хэмжээний биелэлтийг хангуулах зорилгоор албан хаагчтай хийх  2025 оны 1 дүгээр улирлын явцын ярилцлагыг Стандарт, хэмжил зүйн хэлтсийн дарга Х.Тилеген  2025.04.04-ны өдөр зохион байгуулаа.
2025/04/07
[ ЭЭЛЖИТ БАТАЛГААЖУУЛАЛТ ]
Стандарт, хэмжил зүйн хэлтсээс аймгийн хэмжээнд үйл ажиллагаа явуулж буй шатахуун түгээх станцуудад жилд хоёр удаа баталгаажуулалт хийж, гэрчилгээ олгодог.
Энэ хаврын ээлжит баталгаажуулалтын ажлын хүрээнд 2025.03.24 өдрөөс эхлэн Рысжан ХХК-д шалгалт баталгаажуулалтын ажлыг хийж гүйцэтгэж байна.
Шатахуун түгээх станцууд нь баталгаажуулалт хийлгэж, гэрчилгээг авснаар нийтэд нээлттэй байршуулах, лац ломбыг хөндөхгүй байх үүрэг хүлээдэг. Хавар хийсэн баталгаажуулалтын гэрчилгээ нь намар хүртэл хүчин төгөлдөр үйлчилдэг. Тиймээс иргэд, хэрэглэгчид та бүхэн үйлчлүүлж буй шатахуун түгээх станц нь улсын баталгаажуулалтын гэрчилгээ авсан эсэхийг шалгаж үйлчлүүлэхийг зөвлөж байна.
2025/04/07
ӨРХИЙН ЭРҮҮЛ МЭНДИЙН ТӨВД ХЭМЖИХ ХЭРЭГСЛИЙН ЭЭЛЖИТ БАТАЛГААЖУУЛАЛТ ХИЙСЭН
Аймгийн төвийн Жансая, Шипагер ӨЭМТ-д өдөр тутмын үйл ажиллагаанд ашиглагдаж байгаа электрон жин, цусны даралтын аппарат  /механик, электрон/ хэмжих хэрэгсэлд ээлжит баталгаажуулалтад хамруулан шаардлага хангасан хэмжих хэрэгсэлд баталгаажуулалтын гэрчилгээ олгов.
2025/04/07
ГАМШГИЙН АЮУЛЫН ТУХАЙ ЗАРЛАН МЭДЭЭЛЛИЙН ДОХИОГООР АЖИЛЛАХ ДАДЛАГА СУРГУУЛЬД СХЗХЭЛТСИЙН АЛБАН ХААГЧИД ОРОЛЦЛОО.
Өнөөдөр орон нутгийн цагаар 15:00 цагт орон даяар гамшгийн аюулын дуут дохио дуугарлаа. Хэлтсийн ажилчид дадлага, сургуульд идэвхтэй оролцож, дуут дохио дуугарсан үед авах арга хэмжээний талаарх мэдлэгээ бататгасан юм.
2025/03/27
БАЯН-ӨЛГИЙ АЙМГИЙН СТАНДАРТ, ХЭМЖИЛ ЗҮЙН ХЭЛТСИЙН ДЭРГЭДЭХ ОРОН ТООНЫ БУС ХАЛАЛ БАТАЛГААЖУУЛАЛТЫН ЗӨВЛӨЛИЙН ЭЭЛЖИТ ХУРАЛДААН БОЛЛОО.
Хэлтсийн дэргэдэх ХАЛАЛ баталгаажуулалтын орон тооны бус зөвлөлийн нэгдүгээр хурлыг 2025 оны 03 дугаар сарын 26-ний өдөр зохион байгууллаа. Тус хурлаар Дархан-Уул аймагт үйл ажиллагаа явуулж байгаа “Дархан Эрдэнэ Мах Комбинат ХХК”-ний хэрэгжүүлсэн  Халал баталгаажуулалтын журам,  GSO 993; GSO 2055-1, CAC RCP 1 стандартуудын хэрэгжилт, 2-р шатны аудитын дүн тайланг хэлэлцэж дээрх стандартуудын шаардлагуудыг хангалттай хангаж байгааг баталгаажуулалтын зөвлөлийн гишүүд 100% дэмжиж тус “Дархан Эрдэнэ Мах Комбинат ХХК”-д Халал баталгаажуулалтын гэрчилгээг 2 жилийн хугацаатай олгохоор шийдвэрлэв.
2025/03/27

Фото мэдээ

СТАНДАРТ, ХЭМЖИЛ ЗҮЙН САЛБАРЫН УДИРДАХ АЖИЛТНЫ СУРГАЛТ, ЗӨВЛӨГӨӨН-2025
Стандарт, хэмжил зүйн салбарын удирдах ажилтны сургалт, зөвлөгөөн  2025 оны 2 дугаар сарын 2, 3-нд Улаанбаатар хотод боллоо. Уг зөвлөгөөнд Стандарт хэмжил зүйн газар болон  21 аймгийн хэлтсийн дарга, Ахлах нягтлан бодогч болон  хэлтсийн Ёс зүйн дэд хорооны дарга нар оролцлоо.  Сургалт, зөвлөгөөнөөр салбарын хэмжээнд хийсэн ажил, хяналт-шинжилгээ, үнэлгээний дүнгээ хэлэлцэж, цаашдын зорилтоо тодорхойлон шилдгээ шалгаруулав. 2024 оны салбарын шилдэг хэлтэс/дэд байр/-ээр БАЯН-ӨЛГИЙ АЙМГИЙН СТАНДАРТ, ХЭМЖИЛ ЗҮЙН ХЭЛТЭС ШАЛГАРЛАА.
2025/02/10
АЙМГИЙН БҮТЭЭГДЭХҮҮН, ҮЙЛЧИЛГЭЭНИЙ БАТАЛГААЖУУЛАЛТЫН ЗӨВЛӨЛИЙН ЭЭЛЖИТ 01 ДҮГЭЭР ХУРАЛ ХУРАЛДЛАА.
2025 оны 01 дүгээр сарын 22-ны өдөр Стандарт, хэмжил зүйн хэлтсийн баталгаажуулалтын зөвлөлийн ээлжит 01 дүгээр хурал хуралдаж тус хурлаар тохирлын үнэлгээнд хамрагдахаар хүсэлт ирүүлсэн нийт 10 иргэн  аж ахуйн нэгжээс, 4 бүтээгдэхүүнд, 5  хүнсний худалдаа, 1 үйлчилгээнд  2 жилийн хугацаатай тохирлын гэрчилгээг  олгохоор шийдвэрлэв.
2025/01/22
АЙМГИЙН ТӨВД ХУДАЛДАА ЭРХЭЛЖ БАЙГАА ТОМООХОН ХУДАЛДААНЫ ТӨВД МАГАДЛАН ХЯНАЛТ БОЛОН ХЭМЖИХ ХЭРЭГСЛИЙН  БАТАЛГААЖУУЛАЛТ ХИЙЛЭЭ.
Бүтээгдэхүүн баталгаажуулалтын мэргэжилтэн С.Зейнелхан болон Хэмжих хэрэгслийн баталгаажуулалтын мэргэжилтэн нар аймгийн төвд үйл ажиллагаа явуулж байгаа томоохон худалдааны төвд магадлан хяналт болон хэмжих хэрэгслийн баталгаажуулалт хийж ажиллав.
2025/01/17
Монгол Улсын Ерөнхийлөгчийн санаачилгаар хэрэгжүүлж буй "ЭРҮҮЛ МОНГОЛ ХҮН" үндэсний хөдөлгөөн, өглөөний дасгал арга хэмжээнд  2 жил дараалан хамт олноороо  идэвхтэй оролцож,  2 дугаар  байр эзлэв.
2025/01/03
Хэмжил зүйн хяналтын улсын байцаагч М.Азамат Аймгийн 2024 оны  шилдэг төр захиргааны  ажилтнаар шалгарлаа.
2025/01/02
Архив, бичиг хэргийн ажилтан/ нярав/ Н.Манчук Өлгий сумын 2024 оны  шилдэг ажилтнаар шалгарлаа.
2025/01/02
Байгууллагын ахмад настнуудад Шинэ жилийн баярыг тохиолдуулан хүндэтгэл үзүүллээ.
2025/01/02
✅“БИДНИЙ ЭРХ, БИДНИЙ ИРЭЭДҮЙ, ЯГ ОДОО” УРИАН ДОР ЗОХИОН БАЙГУУЛСАН РИЙЛ БИЧЛЭГИЙН УРАЛДААНЫ ДҮН ГАРЧ, ШАГНАЛЫГ ГАРДУУЛАВ
 ✅Олон Улсын Хүний эрхийн өдөр, Жендэрт суурилсан хүчирхийлэлтэй тэмцэх 16 хоногийн аяныг угтан ХЭҮК, Баян-Өлгий аймгийн Гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх салбар зөвлөл хамтран зохион байгуулсан “Бидний эрх, бидний ирээдүй, яг одоо ”  рийл бичлэгийн уралдааны дүн гарч, шилдэг оролцогч нарт шагнал гардуулав
✅Хүний эрхийн зөрчлөөс урьдчилан сэргийлэх, хамгаалах, хүн бүр, хаана ч байсан нэр төртэй, хүндэтгэл хүлээж амьдрах боломжийг хүлээн зөвшөөрөх үзэл, хандлага, соёлыг төлөвшүүлэх, хүний эрхийн эерэг нөлөөллийг олон нийтэд хүргэх замаар хүний эрхийг хамгаалахад хүн бүрийн оролцоог нэмэгдүүлэхэд хүний эрхийн эерэг нөлөөлөл, амжилтын түүхийг илэрхийлсэн рийлийн уралдааныг төрийн захиргааны байгууллагуудын дунд 2024 оны 12 дугаар сарын 05-наас 10-ны өдрүүдэд амжилттай зохион байгууллаа.
✅Тус уралдаанд бүтээлээ ирүүлсэн аймгийн Эрүүл мэндийн газар, Хүнс хөдөө аж ахуйн газар, Стандарт хэмжил зүйн хэлтэс, Орон нутгийн өмчийн газар, Цаг уур орчны шинжилгээний газруудад талархал, мөнгөн шагнал, Комиссоос эрхлэн гаргасан номыг аймгийн Иргэдийн төлөөлөгчийн хурлын дарга А.Бегарыс, ХЭҮК-ын Баян-Өлий аймаг дахь референт Л.Уранчимэг нар гардуулан өглөө.
✅Уралдаанд идэвхтэй оролцож, бүтээлээрээ дамжуулан хүний эрхэд суурилсан хандлага, соёлыг түгээсэн нийт байгууллага, хамт олонд ТАЛАРХАЛ ИЛЭРХИЙЛЬЕ!
 Хамтран зохион байгуулсан Баян-Өлгий аймгийн Гэмт хэргээс урьдчилан сэргийлэх салбар зөвлөлд  ТАЛАРХАЛ ИЛЭРХИЙЛЬЕ!
2024/12/31

Видео мэдээ

АТГ - Хувийн ашиг сонирхол ба хөрөнгө оруулалтын мэдүүлэг - 6
2025/01/27
АТГ - Төрийн албан хаагчдын шударга байдал, ёс зүй, бэлэг, шан харамж -14
2025/01/27
АТГ - Авлига, ашиг сонирхолын зөрчлийн тухай хуульд хэн хамаарах вэ_ 7
2025/01/27
СХЗГ-ын Сорьцын хяналтын газрын ахлах мэргэжилтэн Д.Цэнд-Аюуш салбарын үйл ажиллагаа, чиг үүргийн талаар Дэлхийн Монголчуудын - MGLRADIO 88.3-д зочноор оролцон, мэдээлэл өглөө.
2025/01/20
2025/01/06
Монгол улсад сургуулийн хоол үйлдвэрлэл, үйлчилгээний "MNS 7005:2023 Ерөнхий боловсролын сургууль, дотуур байр, цэцэрлэгийн хоол үйлдвэрлэл, үйлчилгээнд тавих шаардлага" стандарт хүчин төгөлдөр мөрдөгдөж байна.
“Стандарттай шийдэл” нэвтрүүлгийн хэсгээс...
2024/12/19

Зөвлөгөө, зөвлөмж

ХООЛ ХҮНСИЙГ АЮУЛГҮЙ ХАДГАЛАХ ЗӨВЛӨМЖ
Ихэнх бактери +5℃-аас +60℃ (температурын аюултай бүс)-т 15-20 минут тутамд 2 дахин үрждэг. Иймд хэрэв та хоол хүнсээ уг температурын хүрээнд 6 цаг орхиход л хоолонд тань байсан нэг ширхэг бактери нь 260 мянгаас 16 сая эсвэл түүнээс ч олон болж үржих аюултай учир хүнсийг зөв хадгалах нь маш чухал юм.
Хөргөгчид хадгалах ёстой бүтээгдэхүүнийг худалдаж авснаас хойш нэг цагийн дотор хөргөгч (<5℃)-нд хийх ёстой ба хэрвээ температурын аюултай орчинд дөрвөн цагаас илүү байлгасан бол тухайн хүнсийг хаяхыг зөвлөдөг.
Илүү гарсан хоолыг жижиг савнуудад таслан хөргөгчид хадгалах нь илүү тохиромжтой байдаг. Энэ нь тухайн хоол илүү түргэн хөрж, бактери үржих боломжийг багасгадаг байна. 
Түүхий болон болсон бүтээгдэхүүнийг хөргөгчид хийхдээ тусгаарлах буюу болсон бүтээгдэхүүнийг дээд хэсгийн тавиурт, түүхий бүтээгдэхүүнийг доод тавиур дээр хадгалах нь тохиромжтой. 
Өндгийг өөрийнх нь зориулалтын саванд, хөргөгчний хаалганаас хамгийн хол арын хэсэгт байрлуулах нь зохимжтой.
Түүхий махыг хөргөгчид хадгалах шаардлагатай болвол бусад бүтээгдэхүүн дээр шүүс гоожихоос сэргийлж саванд эсвэл битүүмжтэй уутанд хийж тавих хэрэгтэй.
Жимс, хүнсний ногоог зүсэх, хальслах болон чанаж болгосноос хойш 2 цагийн дотор хөргөгчид хийгээгүй бол хаях хэрэгтэй.
Хүнсний бүтээгдэхүүнийг хөлдөөгчинд хадгалахдаа зузаан цаас, зориулалтын хүнсний гялгар уут эсвэл мөнгөлөг цаасанд боож хийнэ.
Хөлдөөсөн хүнсийг тасалгааны хэмд бус, хөргөгчин дотор гэсгээсэн бол дахин хөлдөөхөд аюулгүй байдаг.
Нөөшилсөн хүнсийг задалж хэрэглэсний дараа үлдэгдэл хэсгийг нь хадгалах бол битүүмж сайтай, тагтай, цэвэрхэн хуванцар эсвэл шилэн саванд шилжүүлэн хийн хөргөгчид хадгалах бөгөөд 4 хоногын дотор хэрэглэх ёстой.
Гурил, будаа, элсэн чихэр, жимсний чанамалыг хуурай, агааржуулалт сайтай, нарны гэрлийн шууд тусгалгүй, гэрэл багатай сэрүүн нөхцөл (<18℃)-д хадгална.
Ихэнх бактери +5℃-аас +60℃ (температурын аюултай бүс)-т 15-20 минут тутамд 2 дахин үрждэг. Иймд хэрэв та хоол хүнсээ уг температурын хүрээнд 6 цаг орхиход л хоолонд тань байсан нэг ширхэг бактери нь 260 мянгаас 16 сая эсвэл түүнээс ч олон болж үржих аюултай учир хүнсийг зөв хадгалах нь маш чухал юм.
Хөргөгчид хадгалах ёстой бүтээгдэхүүнийг худалдаж авснаас хойш нэг цагийн дотор хөргөгч (<5℃)-нд хийх ёстой ба хэрвээ температурын аюултай орчинд дөрвөн цагаас илүү байлгасан бол тухайн хүнсийг хаяхыг зөвлөдөг.
Илүү гарсан хоолыг жижиг савнуудад таслан хөргөгчид хадгалах нь илүү тохиромжтой байдаг. Энэ нь тухайн хоол илүү түргэн хөрж, бактери үржих боломжийг багасгадаг байна. 
Түүхий болон болсон бүтээгдэхүүнийг хөргөгчид хийхдээ тусгаарлах буюу болсон бүтээгдэхүүнийг дээд хэсгийн тавиурт, түүхий бүтээгдэхүүнийг доод тавиур дээр хадгалах нь тохиромжтой. 
Өндгийг өөрийнх нь зориулалтын саванд, хөргөгчний хаалганаас хамгийн хол арын хэсэгт байрлуулах нь зохимжтой.
Түүхий махыг хөргөгчид хадгалах шаардлагатай болвол бусад бүтээгдэхүүн дээр шүүс гоожихоос сэргийлж саванд эсвэл битүүмжтэй уутанд хийж тавих хэрэгтэй.
Жимс, хүнсний ногоог зүсэх, хальслах болон чанаж болгосноос хойш 2 цагийн дотор хөргөгчид хийгээгүй бол хаях хэрэгтэй.
Хүнсний бүтээгдэхүүнийг хөлдөөгчинд хадгалахдаа зузаан цаас, зориулалтын хүнсний гялгар уут эсвэл мөнгөлөг цаасанд боож хийнэ.
Хөлдөөсөн хүнсийг тасалгааны хэмд бус, хөргөгчин дотор гэсгээсэн бол дахин хөлдөөхөд аюулгүй байдаг.
Нөөшилсөн хүнсийг задалж хэрэглэсний дараа үлдэгдэл хэсгийг нь хадгалах бол битүүмж сайтай, тагтай, цэвэрхэн хуванцар эсвэл шилэн саванд шилжүүлэн хийн хөргөгчид хадгалах бөгөөд 4 хоногын дотор хэрэглэх ёстой.
Гурил, будаа, элсэн чихэр, жимсний чанамалыг хуурай, агааржуулалт сайтай, нарны гэрлийн шууд тусгалгүй, гэрэл багатай сэрүүн нөхцөл (<18℃)-д хадгална.
2025/02/15
САРМИСНЫ АЧ ТУС
• Хамар битүүрч шархиран шингэн зүйл гоожоод байвал сайтар шүүсэн сармисны шүүс дусааж гавар түрхдэг.   
• Хоолой өвдөж улайсан үед сармисны шүүсийг давстай устай хольж хандлаад хоолойгоо зайлдаг.
• Цусны даралт ихсэх, судас хатуурсан үед өдөр бүр гурван хумс сармис идвэл илааршдаг. Сармис нь судас өөхжин хатуурахаас сэргийлдэг юм.
• Цагаан мах эргэвэл дөрвөн хумс сармис нухаж бяцлаад цайны халбаганы дөрөвний нэгтэй тэнцэх хэмжээний цуутай хольж халаагаад хөрсний дараа өвчтэй газраа тавихад зовиур аажим арилна.
• Чихнээс булаг гоожвол цагаан лууван, сармисны шингэрүүлсэн шүүсийг холиод маш сайн шүүж өдөрт гурван удаа дусаана.
• Идээтэй шарханд сармис тавьж боохоос гадна, шүүсээр нь шавшвал түргэн эдгэрдэг.
• Хатиг, идээ татах шинжтэй шархан дээр гавар, сармис, сонгино гурвыг нийлүүлж нухаад тавьж боовол амархан эдгэрнэ.
• Ууц нуруугаар өвдөхөд дөрвөн хумс сармисыг жижиглэж даавуунд боон няцалж шүүсэнд нь норсон уг даавуугаар унтахын өмнө нуруу, ууцаа арчиж, үрнэ. 10 хоног ингэж үрэхэд өвчин арилдаг.
• Балчир хүүхдийн энгэрээс хэд хэдэн хумс сармис зүүж ханиаднаас урьдчилан сэргийлж, хамгаалдаг.
• Ханиад хүрвэл бүтэн том сармис, нэг бөөрөнхий сонгиныг литр сүүнд хийж зөөлөртөл нь буцалгаад зөгийн балаар амталж цаг тутамд нэг халбагыг уудаг.
• Ханиад хүрч хамар шархирахад цэвэрлэсэн нэг хумс сармисыг зажлалгүй буйлан дээрээ хэсэг хугацаагаар тавидаг.
• Гуурсан хоолойн хурц, архаг үрэвсэл, амьсгалын дээд замын үрэвсэл, ханиад томууны үед хоёр грамм сармисны шүүсийг 100 мл буцалсан халуун усанд хийгээд дээрээс нь 0.5 гр сода хийж уураар нь утдаг.
2025/02/15
ЗӨВЛӨМЖ: Хүмүүс зөгийн балыг ихэвчлэн ханиадыг намдаах зорилгоор дотуур хэрэглэдэг бол түлэгдэлтийг эмчлэх, шархны эдгэрэлтийг дэмжих зорилгоор гадуур хэрэглэдэг. 
Байгалийн болон таримал ургамлын амтат шүүсийг балт зөгий цуглуулан боловсруулсан, хүнсний нэмэлтгүй, нүүрс-усаар баялаг бүтээгдэхүүн юм. Зөгийн бал нь цэцгийн төрлөөс хамаарч амт, өнгө, үнэр, найрлага нь ялгаатай байдаг. Найрлагад нь глюкоз, фруктозоос гадна янз бүрийн витамин, эрдэс, амин хүчлүүд агуулагддаг.
Балны талсжилт
Зөгийн бал шингэнээс хатуу төлөвт шилжих явц юм. Зөгийн бал нь бага температурт талстжидаг. Энэхүү талстжисан хэсэг нь глюкоз, талстжаагүй үлдсэн хэсэг нь фруктоз байдаг.
Балны исэлт
Зөгийн бал хураалтын технологи алдагдсанаас хадгалалтын явцад нүүрс-ус исэн спирт болох үйл явцыг хэлнэ. Исэлт нь зөгийн бал муудсаны хамгийн түгээмэл шинж тэмдгүүдийн нэг юм. Энэ үед зөгийн бал хөөсөрсөн, бөмбөлөгтэй бүтэцтэй болж, исгэлэн үнэр гардаг.
Механик хольц
Зөгийн баланд агуулагдах бусад гадны зүйлс 
Зөгийн балны хэрэглээ 
Байгалийн амт оруулагч байдлаар хэрэглэхээс гадна зөгийн балыг үрэвслийн эсрэг, антиоксидант болон бактерийн эсрэг ашигладаг. Хүмүүс зөгийн балыг ихэвчлэн ханиадыг намдаах зорилгоор дотуур хэрэглэдэг бол түлэгдэлтийг эмчлэх, шархны эдгэрэлтийг дэмжих зорилгоор гадуур хэрэглэдэг.
Зөгийн балны чанарыг мэдрэхүйн эрхтний аргаар үнэлсэн үзүүлэлт
Д/д Үзүүлэлт Шаардлага
1Өнгө Цагаан цайвраас хар хүрэн өнгөтэй байна.
2 Биет байдал Шингэн төлөвт: Жигд тунгалаг, унжралдамхай, үелсэн судалгүй, механик хольцгүй, исээгүй байна.
3Үнэр Бал болон лавны өвөрмөц үнэртэй байна.
4 Амт Зөгийн балны өвөрмөц чихэрлэг амттай байна.
5 Исэлт Илрэх ёсгүй
6 Механик хольц Илрэх ёсгүй
Зөгийн балны физик химийн үзүүлэлт
Д/д Үзүүлэлтүүд Шаардлага
1 Чийг, %, ихгүй 20
2 Нийт сахар, %, багагүй 80
Үүнээс: Инвертийн сахар*, %, багагүй /хуурай бодист шилжүүлэн
тооцсоноор/  60
Сахароз, %, ихгүй /хуурай бодист шилжүүлэн тооцсоноор/ 5
3 Диастазын тоо, багагүй /Готегийн нэгжээр/ 8
4 Гидроксиметилфурфурол, мг/100 г, ихгүй 4,0
5 Чөлөөт хүчиллэг, мл-экв/кг, ихгүй 50
6 Үнслэг, %, ихгүй 0,42
7 Цахилгаан дамжуулах чадвар, мСм/см, ихгүй 0,8
*Глюкоз, фруктозын нийлбэр
Зөгийн балны аюулгүй байдлын үзүүлэлт
Д/д Үзүүлэлтүүд Зөвшөөрөх хэмжээ
1 Малын эм, биобэлдмэлийн
үлдэгдэл, мкг/кг
Амитраз  200
Хлорамфеникол 0,3
Нитрофуран 0,5
Кумафос 100
Тилозин Илрэх ёсгүй.
Тетрациклин Илрэх ёсгүй
Сульфаниламид 60
Плювалинат  0,02
2 Хүнд металын үлдэгдэл, мг/кг
Хар тугалга 0,02
Мөнгөн ус 0,5
Хүнцэл 0,5
Кадьми 0,05
Цагаан тугалга 50
3 Бичил биетний аюулгүй
байдлын үзүүлэлт
Нянгийн ерөнхий тоо, 1 г-д  1х104
Escherichia coliтөст нян, 0,01 г-д  Илрэх ёсгүй
Salmonellaтөрлийн нян, 25 г-д  Илрэх ёсгүй
Clostridium perfringens, 0,01 г-д  Илрэх ёсгүй.
Staphylococcus aureas, 0,01 г-д  Илрэх ёсгүй.
Clostridium botulinum,0,01 г-д  Илрэх ёсгүй
4 Цацраг идэвхт бодисын
үлдэгдэл, Бк/кг Цезий-13720
Стронций-90  15
5 Пестицидийн үлдэгдэл,мг/кг ХОП 0,005 ФОП 0,005
Тухайн онд хураасан балны төрөл тус бүрээс дээж бүрдүүлж аюулгүй байдлын шинжилгээнд хамруулна.
2025/01/28
УС ЦЭВЭРШҮҮЛЭГЧ ХЭРЭГЛЭХ ЗӨВЛӨМЖ
Олон улсад ахуйн хэрэглээнд усыг цэвэршүүлэхэд зориулагдсан олон төрлийн арга, технологийн өргөн хэрэглэдэг бөгөөд манай улсад олон төрлийн ус шүүх төхөөрөмжийг хэрэглэж байна. Ус боловсруулах олон арга байдаг бөгөөд тухайн аргыг сонгохдоо усны эх үүсвэрийн найрлага шинж чанар, усыг хэрэглэх зориулалтаа тодорхойлсон байх ба ихэнхи тохиолдолд усны чанарын үзүүлэлтээс хамаарна.
Тухайн усанд чухам ямар элемент болон хольц илүүдэлтэй байгаагаас шалтгаалан цэнгэгжүүлэх, зөөлрүүлэх, цэвэршүүлэх, төмөргүйжүүлэх, хлоржуулах, фторжуулах, фторгүйжүүлэх, халдваргүйжүүлэх зэрэг ус боловсруулалтын олон аргаас сонгоно.
Эрүүл мэнд: Та ундны усаа цэвэршүүлж хэрэглэснээр ходоод гэдэсний архаг үрэвсэл болон бөөр давсаг, цөсний чулуужилтаас хамгаална. Мөн нөгөөтэйгүүр ундны усны найрлага дахь ерөнхий эрдэсжилтийн хэмжээ бага байх нь хүний бие махбодид ус давсны тэнцвэрт байдлыг алдагдуулах бөгөөд биеийн жин буурах, булчин хатингарших, кальцийн дутагдал, зүрх судасны өвчлөл зэрэг эмгэг байдлууд үүсдэг.
ЗӨВЛӨМЖ: Иймд хэрэглэгч та бүхэн унданд хэрэглэж буй усаа лабораторийн шинжилгээнд хамруулан ус цэвэршүүлэгч төхөөрөмж ашиглах эсэхээ тодорхойлох нь чухал юм. Мөн шүүлтүүрийг тогтмол сольж байх нь ус бохирдох эрсдэлээс сэргийлнэ.
2025/01/27
Глютенгүй гурилан бүтээгдэхүүн
Глютен гэдэг нь улаан буудай, арвай, хөх тариа, хошуу будаа зэрэг үр тарианаас гаргаж авдаг уургийн нэгдэл юм. Энэ нь тэдгээр үр тарианы цавуулаг шинж чанарыг бүрдүүлдэг гол бүрэлдэхүүн хэсэг бөгөөд гурилан бүтээгдэхүүний бүтцэд чухал үүрэгтэй. 
Глютений хоёр гол бүрэлдэхүүн :
Проламин: Улаан буудайд глиадин -(улаан буудайн глютений гол бүрэлдэхүүн хэсэг бөгөөд проламины нэг төрөл), арвайд гордейн- (арвайн глютен), хөх тарианд секалин- (хөх тарианы глютен), хошуу будаанд авенин- (овъёосны глютен) гэж нэрлэдэг. 
Глютөлин: Глиадин- (улаан буудайн глютений гол бүрэлдхүүн хэсэг бөгөөд проламины нэг төрөл), глютелин- (буудайн глютен) нь глютений нийт агууламжийн 80-90%-ийг эзэлдэг.
Глютен нь дараах шинж чанартай:
1) Цавуулаг: Зуурмагийг уян  хатан, тэлэх  чадвартай болгодог.
2) Уян хатан: Зуурмагаас хийг гаргахад тэлэх чадвартай байдаг тул талх, нарийн боов зэрэг бүтээгдэхүүний хэлбэрийг хадгалахад тусладаг.
3) Ус шингээлт: Усыг шингээж, зуурмагийн бүтцийг тогтворжуулдаг.
Глютен нь гурилан бүтээгдэхүүний чанарт нөлөөлдөг. Глютенгүй гурилан бүтээгдэхүүн нь целиак- (хэт мэдрэгшил үүсгэж,нарийн гэдэсний салстийг гэмтээдэг архаг өвчин)- өвчтэй хүмүүс болон глютенд мэдрэг хүмүүст зориулагдсан.
Глютен нь гурилан бүтээгдэхүүний чанарт нөлөөлдөг: 
1) Талх, бялууны хөөлтийг дэмждэг
2) Паста, пиццаны гурилын бат бөх чанарыг хангадаг.
3) Бургерийн талхны бүтцийг тогтворжуулдаг. 
Зарим хүмүүс глютенд мэдрэг байдаг бөгөөд энэ нь целиак өвчин, глютенд мэдрэгшлийн  шалтгаан болдог. Глютенгүй гурилан бүтээгдэхүүнд: 
• Будаа, эрдэнэ шишийн гурил: Эрдэнэ шишийн гурил
• Самрын гурил: Бразил самар, кешью самрын гурил 
• Ногооны гурил: Лууван, хулуу зэрэг ногоог хатааж нунтагласан гурил
• Шошны гурил: Шар буурцаг, ногоон буурцаг 
• Маалингын гурил: Маалинга үр
• Киноа гурил: Киноа үр
• Арвайн гурил: Арвай будаа
Эдгээр глютенгүй гурилыг ашиглан янз бүрийн амттан, талх, пицца зэргийг хийх боломжтой. Гэхдээ глютенгүй гурилан бүтээгдэхүүн нь ердийн гурилан бүтээгдэхүүнтэй харьцуулахад  амт, бүтцийн хувьд өөр байдаг.
2025/01/27
ХООЛНЫ ХОРДЛОГЫН ХАМГИЙН ТҮГЭЭМЭЛ ШАЛТГААН НЬ БАКТЕРИ, ВИРУС ЮМ 
Бактери ба вирус
Хоолны хордлогын хамгийн түгээмэл шалтгаан нь бактери, вирус юм. Хүнсний хордлогын шинж тэмдэг, хүндийн зэрэг нь хоолыг ямар бактери, вирусээр бохирдуулсанаас хамаарч өөр өөр байдаг.
Bacillus cereus бактери нь байгальд маш тугээмэл тохиолддог. Үр тариа, хуурай хоол, мах, сүүн бүтээгдэхүүн, хүнсний ногоо болон бусад хоол хүнс нь эдгээр бактерийн спорыг амархан хөгжүүлдэг. Өндөр температурт тэсвэртэй бактерийн спор нь хоол хүнс зохих нөхцөлд хадгалагдахгүй бол даруй үйлчилж, хорт бодисын шүүрлийг эхлүүлнэ. 
Ийм аргаар тэд хоолны хордлого үүсгэдэг.
Bacillus cereus:
Эх сурвалжууд
Төрөл бүрийн хоол, ялангуяа будаа, үлдэгдэл, түүнчлэн сүмс, шөл болон бусад бэлтгэсэн өрөөнд хэт удсан  хоол хүнс,температур.
Нууц үеийн хугацаа
Суулгалт: 6-15 цаг
Бөөлжих: 30 минутаас 6 цаг хүртэл
Шинж тэмдэг
Суулгалт: Усан суулгалт ба хэвлийн базлалт
Бөөлжих : Дотор муухайрах, бөөлжих
Өвчний үргэлжлэх хугацаа
24 цаг
Юу хийх вэ?
Их хэмжээний шингэн ууж, амрах хэрэгтэй. Хэрэв та чадахгүй бол шингэн алдалтаас урьдчилан сэргийлэхийн тулд хангалттай хэмжээний шингэн ууж, эмч дуудаарай.
Урьдчилан сэргийлэх
Хэрвээ хоол хүнсийг хоёроос илүү хугацаагаар хадгалах бол цагийн турш халуун хоол (140°F) байлгана (60°C) болон хүйтэн хоол (40°F (4°C)) эсвэл доор)
Чанасан хоолыг өргөн, гүехэн газар хадгална
саванд хийгээд хөргөгчинд нэн даруй хийнэ.
2025/01/20

Нийтлэлийн төрөл

Авлигын эсрэг үйл ажиллагаа Албан тушаалын тодорхойлолт Албан хаагчдын мэдээлэл Арга хэмжээ Аудитын ил тод байдал Бидний тухай Бүтээгдэхүүн, ажил үйлчилгээний баталгаажуулалт Видео мэдээ Дарга Даргын тушаал шийдвэр Дүрэм журам Ёс зүйн зөвлөл Засгийн Газрын тогтоол, шийдвэр Зөвлөмж, зөвлөгөө Зөвлөмж, зөвлөгөө Зөвлөх үйлчилгээний урилга Илтгэл болон хурлын материал итгэмжлэлийн хүрээ Монгол улсын хууль Нийгмийн баталгааны хөтөлбөр Нээлттэй ажлын байр Нээлттэй өгөгдөл Оюуны өмч Өргөдөл гомдлын шийдвэрлэлт Сайд Сайдын тушаал шийдвэр Санхүүгийн ил тод байдал Санхүүгийн тайлан Сорилтын лаборатори Сорьцын хяналт шалгалт Стандарт Стандарт, хэмжил зүйн хэлстийн баримт бичиг Стандарт, хэмжил зүйн хэлтсийн эзэмшиж байгаа газрын мэдээлэл Стандартын салбар сан Статистик мэдээлэл Сул орон тооны зар Сургалтын зар Сэтгэл ханамжийн судалгаа Тендер Тендерийн тайлан Тендерийн урилга Тендерийн үр дүн Төрийн албаны салбар зөвлөл Төсөв, санхүүгийн мэдээлэл Төсөл, хөтөлбөр Төсөлд санал авч байна Тусгай зөвшөөрөл Үйл ажиллагаа Үйл ажиллагааны ил тод байдал Үйл ажиллагааны тайлан Үйл ажиллагааны тоон тайлан Үйл ажиллагааны төлөвлөгөө Фото мэдээ Холбоо барих Худалдан авах ажиллагааны төлөвлөгөө Худалдан авах ажиллагааны төлөвлөгөө Худалдан авах ажиллагааны явцын мэдээлэл Хуулийн төсөлд санал авч байна Хүний нөөцийн стратеги төлөвлөгөө Хүний нөөцийн судалгаа Хүний нөөцийн удирдлага Хэлтсийн дарга Хэмжих хэрэгслийн баталгаажуулалт Хяналт шинжилгээ үнэлгээ Цаг үеийн мэдээ Цахим сэтгүүл Шилэн данс

ХАМТРАГЧ БАЙГУУЛЛАГУУД

ЦАХИМ ХОЛБООС

САЙТЫН ХАНДАЛТ

Хугацаа Хандалтын тоо
ӨНӨӨДӨР 6
ЭНЭ 7 ХОНОГ 42
ЭНЭ САР 230
НИЙТ 1590

Холбоо барих

Хаяг:
Баян-Өлгий аймаг, Өлгий сум, 13-р баг

Утасны дугаар:
70422562


Цахим шуудан: bayanulgii@masm.gov.mn

Баян-Өлгий аймаг | Стандарт, хэмжил зүйн газар. Бүх эрх хуулиар хамгаалагдсан. 2025 он.